သင့်စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် ခွေးမွေးခြင်းက ဘာကြောင့်ကောင်းသလဲ

စိတ်ကျန်းမာရေးအသိပညာပေးလဖြစ်တဲ့ Yellow September မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ခွေးလေးတွေက ဘယ်လိုအပြောင်းအလဲတွေ ယူဆောင်လာပေးနိုင်သလဲဆိုတာ ပြောဖို့ အကောင်းဆုံးအချိန်ပါပဲ။ ဘဝက ခက်ခဲကြမ်းတမ်းနိုင်ပေမယ့် ခွေးလေးတွေမှာတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့စိတ်ဓာတ်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်တဲ့ မယုံနိုင်စရာစွမ်းအား ရှိပါတယ်။ သင်ဟာ စိတ်ဖိစီးနေတာ၊ အထီးကျန်နေတာ ဒါမှမဟုတ် ပျော်ရွှင်မှုလေးတွေ လိုအပ်နေတာပဲဖြစ်ဖြစ် ခွေးလေးတစ်ကောင်ရှိနေခြင်းက သင့်ရဲ့စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးအတွက် အံ့ဩဖွယ်ရာတွေ လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ပါတယ်။

ခွေးမွေးခြင်းက သင့်စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် ဘာကြောင့်ကောင်းသလဲ
ခေတ်သစ်ဘဝရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့ အရှိန်အဟုန်ပြင်းပြင်းနဲ့အတူ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ဖို့က အရင်ကထက် ပိုအရေးကြီးလာပါတယ်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ ၁၀% ခန့်က စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာတစ်ခုခုကို ခံစားနေရတယ်လို့ သတ်မှတ်ခံထားရပြီး တိတ်တဆိတ်ရုန်းကန်နေရတဲ့သူတွေလည်း အများကြီးရှိနေပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ သတင်းကောင်းတစ်ခုကတော့ ခွေးမွေးခြင်းဟာ စိတ်ကျန်းမာရေးကို သိသိသာသာ တိုးတက်ကောင်းမွန်စေနိုင်တယ်လို့ လေ့လာမှုတွေက ဖော်ပြထားတာပါပဲ။ ဒီမှာတော့ ခွေးလေးတွေက ကျွန်တော်တို့ကို အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ဘယ်လိုကူညီပေးနိုင်သလဲဆိုတာ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

ရည်ရွယ်ချက်ရှိစေတယ်
ခွေးမွေးတယ်ဆိုတာ တာဝန်ယူမှုတစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် ပိုင်ရှင်တွေ၊ သူတို့ရဲ့အိမ်ထောင်ဖက်တွေနဲ့ ကလေးတွေအတွက်ပါ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ တာဝန်သိစိတ်ကို ပေးစွမ်းပါတယ်။ ခွေးလေးတစ်ကောင်ကို ဂရုစိုက်ရခြင်းက သင့်ကို လိုအပ်သူ၊ အရေးပါသူတစ်ယောက်အဖြစ် ခံစားရစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာ သင့်ဘဝထဲကို ပျော်ရွှင်မှု၊ အဓိပ္ပာယ်ရှိမှုနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်တန်ဖိုးထားမှုကို ယူဆောင်လာပေးနိုင်ပါတယ်။
အထူးသဖြင့် သက်ကြီးရွယ်အိုတွေအတွက် တခြားသက်ရှိတစ်ဦးကို ဂရုစိုက်ရမယ်ဆိုတဲ့အသိက နေ့တိုင်း အိပ်ရာထဖို့ အကြောင်းပြချက်တစ်ခု ဖြစ်စေပါတယ်။ တကယ်တော့ လူတွေဟာ သူတို့ဘဝမှာ ရည်ရွယ်ချက်ရှိတယ်လို့ ခံစားရတဲ့အခါ အပျော်ရွှင်ဆုံးနဲ့ အသက်အရှည်ဆုံး နေထိုင်ရတယ်လို့ လေ့လာမှုတွေက ဖော်ပြထားပါတယ်။

လူမှုဆက်ဆံရေးကို အားပေးတယ်
သင့်ရဲ့ခြေလေးချောင်းသူငယ်ချင်းနဲ့ လမ်းထွက်လျှောက်တဲ့အခါ တခြားခွေးတစ်ကောင်ကို အနံ့ခံတာမျိုး ဘယ်နှစ်ခါလောက် ကြုံဖူးပါသလဲ။ ဒီလိုအနံ့ခံခြင်းလေးတွေက သူစိမ်းတွေနဲ့ စကားစဖို့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်ပြီး ကြိုးတစ်ဖက်စွန်းက လူသားနဲ့ စကားစမြည်ပြောဖို့ လွယ်ကူစေပါတယ်။
သင့်ခွေးကို လမ်းလျှောက်ခေါ်သွားခြင်းက လူမှုဆက်ဆံရေးအခွင့်အလမ်းတွေ တိုးပွားစေပြီး မိတ်ဆွေဖွဲ့ခြင်း၊ လူမှုရေးအထောက်အပံ့ရှာဖွေခြင်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ဒါတွေက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိတ်ခံစားမှုနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် အဓိကသော့ချက်ဖြစ်တဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုအသိကို ပေးစွမ်းနိုင်ပါတယ်။
ဘီးတပ်ကုလားထိုင်သုံးတဲ့သူတွေအပေါ် လေ့လာမှုတစ်ခုမှာ ဝန်ဆောင်မှုပေးတဲ့ခွေး (service dog) ရှိသူတွေဟာ ခွေးမရှိသူတွေထက် လူတွေနဲ့ စကားပြောဆိုခွင့်ပိုရပြီး အပြုံးတွေ ပိုရရှိခဲ့ပါတယ်။ ကိုယ်လက်အင်္ဂါစွမ်းဆောင်နိုင်သူတွေဟာ မသန်စွမ်းသူစိမ်းတစ်ယောက်နဲ့ တွေ့တဲ့အခါ လူမှုရေးအရ အနေရခက်တဲ့အပြုအမူတွေ ပြတတ်ပေမယ့် ဝန်ဆောင်မှုပေးတဲ့ခွေးတွေက မသန်စွမ်းသူကို လျစ်လျူရှုခြင်း သို့မဟုတ် ရှောင်ရှားခြင်းတို့ကို သိသိသာသာ လျော့ကျစေတယ်လို့ လေ့လာမှုက ဆိုပါတယ်။

နေ့စဉ်ဘဝကို ပုံစံတကျဖြစ်စေတယ်
ပုံမှန်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်ရှိခြင်းက ကျန်းမာတဲ့အလေ့အထတွေကို အားပေးပြီး သင့်ကို တည်ငြိမ်စေကာ စိတ်ဖိစီးမှုအဆင့်ကို လျော့ကျစေပါတယ်။ ခွေးတွေဟာ အစာကျွေးခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း၊ အိပ်စက်ခြင်းတို့အတွက် ပုံမှန်အချိန်ဇယားတစ်ခု လိုအပ်ပါတယ်။ ပုံမှန်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တစ်ခု ဖန်တီးပေးခြင်းက သင်ရော သင့်အမွှေးပွသူငယ်ချင်းကိုပါ ဟန်ချက်ညီစေဖို့ ကူညီပေးပါတယ်။
သင့်ရဲ့စိတ်အခြေအနေ ဘယ်လိုပဲရှိနေပါစေ၊ သင့်ခွေးလေးရဲ့ နှာခေါင်းနဲ့တစ်ချက်တွန်းလိုက်တာ ဒါမှမဟုတ် သနားစရာအကြည့်လေးနဲ့ ကြည့်လိုက်တာနဲ့ သင်ဟာ သူတို့ကို အစာကျွေးဖို့၊ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပေးဖို့နဲ့ ဂရုစိုက်ပေးဖို့ အိပ်ရာကထရပါလိမ့်မယ်။

စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုကို လျှော့ချပေးတယ်
ခွေးတစ်ကောင်ကို ပွတ်သပ်ပေးခြင်းက သွေးပေါင်ချိန်ကို ကျစေပြီး လူတွေ စိုးရိမ်ပူပန်နေချိန် ဒါမှမဟုတ် စိတ်ဖိစီးနေချိန်မှာ စိတ်ကိုတည်ငြိမ်စေတယ်လို့ ပြသထားပါတယ်။ ခွေးတွေက ပစ္စုပ္ပန်မှာပဲနေထိုင်ပြီး ဝေဖန်မှုကင်းမဲ့တဲ့အတွက် သူတို့ရဲ့ပိုင်ရှင်တွေကို ပိုပြီးသတိတရားရှိစေပြီး တည်ငြိမ်အောင် ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။
အစုလိုက်အပြုံလိုက်ပစ်ခတ်မှုရဲ့ သားကောင်ဖြစ်ခဲ့ရသူတွေဟာ နှစ်သိမ့်ပေးတဲ့ခွေး (comfort dogs) တွေဆီကနေ အထူးအထောက်အပံ့ရရှိခဲ့ကြပါတယ်။ စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် ခွေးတွေဟာ အိမ်မွေးခွေးတွေနဲ့မတူဘဲ လိုအပ်သူတွေကို တည်ငြိမ်အေးဆေးစွာ ပံ့ပိုးပေးနိုင်ဖို့ အထူးလေ့ကျင့်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။

အထီးကျန်မှုနဲ့ စိတ်ကျရောဂါကို လျော့ပါးစေတယ်
အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်ဖြစ်ခြင်းရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေထဲမှာ ခြေလေးချောင်းသူငယ်ချင်းတွေဆီက ရရှိတဲ့ အဖော်ဖြစ်မှုနဲ့ ခြွင်းချက်မရှိတဲ့အချစ်တို့ ပါဝင်ပါတယ်။ စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် ခွေးမွေးထားသူတွေဟာ မမွေးထားသူတွေထက် စိတ်ကျရောဂါဖြစ်ပွားနှုန်း နည်းပါးတယ်လို့ တွေ့ရှိရပါတယ်။
ခွေးတွေက ခြွင်းချက်မရှိတဲ့အချစ်ကို ပေးစွမ်းပြီး အပြန်အလှန်ချစ်ခင်မှုကိုပဲ လိုချင်ကြပါတယ်။ သင်ဟာ သင့်ခွေးရဲ့မျက်လုံးတွေကို ချစ်ခင်စွာ စိုက်ကြည့်လိုက်တိုင်း သူတို့ရဲ့ အောက်ဆီတိုစင် (oxytocin) လို့ခေါ်တဲ့ “အချစ်ဟော်မုန်း” ပမာဏက မြင့်တက်လာသလို သင့်ဆီမှာလည်း မြင့်တက်လာပါတယ်။
ခွေးတွေဟာ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ဆိုတာထက်ပိုပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့စိတ်ကျန်းမာရေးအပေါ် ကြီးမားတဲ့အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိတဲ့ သစ္စာရှိအဖော်မွန်တွေပါ။ Yellow September လနဲ့ နောက်ပိုင်းကာလတွေမှာ ခွေးတွေက ကျွန်တော်တို့ဘဝထဲမှာ အပြုသဘောဆောင်တဲ့အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်နေတာကို အသိအမှတ်ပြုသင့်ပါတယ်။ သင့်ဘဝထဲကို ပျော်ရွှင်မှုနဲ့ အထောက်အပံ့တွေ ပိုမိုထည့်သွင်းဖို့ နည်းလမ်းရှာနေတယ်ဆိုရင် ခွေးလေးတစ်ကောင်မွေးဖို့ စဉ်းစားကြည့်ပါ။ သင်ဟာ အကောင်းဆုံးသူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ကို ရရှိရုံသာမက နှစ်သိမ့်မှုနဲ့ ပျော်ရွှင်မှုရဲ့ ခိုင်မာတဲ့အရင်းအမြစ်တစ်ခုကိုပါ ရရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။